Washington, 19 augustus 2025

De diplomatie rond de oorlog in Oekraïne bereikt een nieuw hoogtepunt. President Volodymyr Zelensky arriveerde deze week in Washington voor gesprekken met president Donald Trump en een breed front van Europese leiders. Op tafel liggen cruciale thema’s: territoriale integriteit, veiligheidsgaranties en de mogelijkheid van een directe ontmoeting met Vladimir Poetin.

Wat zich de afgelopen dagen heeft ontvouwd, is een diplomatiek schaakspel waarin de posities van Kyiv, Washington, Moskou en Brussel scherp zichtbaar worden.

Een bezoek vol symboliek

Zelensky arriveerde in Washington in formele kledij – geen militair groen zoals tijdens eerdere reizen – om diplomatiek gewicht te geven aan zijn boodschap: vrede is dringend, maar moet “snel en betrouwbaar” worden bereikt, zonder concessies die Oekraïne’s soevereiniteit ondermijnen.

Hij verklaarde dat onderhandelingen alleen kunnen beginnen op basis van de huidige frontlinie, en dat territoriale vragen uitsluitend tussen hem en Poetin besproken worden. Veiligheidsgaranties daarentegen moeten via de VS en Europese partners worden vastgelegd.

Trump: vrede via concessies, maar met garanties

Trump presenteerde zich als bemiddelaar en verklaarde dat hij werkt aan een directe ontmoeting tussen Zelensky en Poetin, mogelijk gevolgd door een trilaterale top met hemzelf erbij.

Zijn voorwaarden voor vrede zijn echter controversieel. Volgens Newsweek en Reuters dringt Trump er bij Oekraïne op aan om:

• af te zien van NAVO-lidmaatschap
• de annexatie van de Krim door Rusland te accepteren

Tegelijk liet hij doorschemeren dat de VS “zeer goede bescherming, zeer goede veiligheid” zal bieden aan Oekraïne, mogelijk in de vorm van NAVO-achtige garanties. Toch benadrukte hij dat Europa het grootste deel van de uitvoerende last moet dragen.

Poetin: openheid, maar geen vertrouwen

Tijdens het Alaska-overleg op 15 augustus deze maand liet Poetin doorschemeren bereid te zijn tot een deal waarbij Oekraïne delen van Donetsk en Loehansk zou afstaan, in ruil voor een bevroren frontlinie en westerse veiligheidsbeloften.

Volgens Trump heeft Poetin inmiddels ingestemd met een directe ontmoeting met Zelensky. Het Kremlin bevestigde dit echter nog niet officieel, wat twijfels oproept over Moskou’s werkelijke intenties.

Europa: geen concessies, wel garanties

De Europese leiders kwamen in Washington eensgezind naar voren. President Macron stelde onomwonden:

“Poetin zoekt geen vrede, maar Oekraïne’s overgave”

Volgens Macron en Starmer gaat het bij veiligheidsgaranties niet alleen om Oekraïne, maar om de veiligheid van het hele Europese continent

Macron dreigde bovendien met zwaardere sancties tegen Rusland als Poetin niet meewerkt aan een vredesakkoord.

Analyse: vrede of valstrik?

Het diplomatieke front is dynamisch maar vol spanningen:

• Zelensky biedt diplomatieke flexibiliteit (bereidheid tot onvoorwaardelijke gesprekken), maar houdt hard vast aan territoriale integriteit en constitutionele grenzen.
• Trump zoekt een snelle deal, maar zijn voorwaarden (geen NAVO, Krim bij Rusland) botsen met Oekraïne’s soevereiniteit en Europese standpunten.
• Poetin toont pragmatische openheid, maar zijn eerdere eisen en militaire aanvallen wijzen erop dat hij vooral druk wil uitoefenen.
• Europa staat pal achter Kyiv: garanties zijn collectieve veiligheid, concessies zijn onaanvaardbaar.

De komende weken zal duidelijk worden of de diplomatieke openingen leiden tot een doorbraak richting duurzame vrede, of dat Moskou en Washington elkaar vinden in een compromis dat voor Oekraïne een strategische valstrik betekent.

Bronnen

• The Kyiv Independent – diverse artikelen
• Reuters – Zelensky: frontlinie basis voor onderhandelingen
• Newsweek – Trump: geen NAVO, Krim blijft Russisch
• AP News – Trump regelt ontmoeting Zelensky-Poetin
• The Guardian – Poetin zou instemmen met directe ontmoeting
• Politico, FT, Washington Post – verslagen over garanties en Europese posities
• Al Arabiya – Macron: sancties als Poetin niet akkoord gaat