Geschreven door: Ilias Tahiri

Juni 2025

Inleiding: De oorlog die we niet durven te noemen

In de vroege ochtend van 22 juni 2025 vlogen Amerikaanse B‑2 stealthbommenwerpers ongezien Iran binnen. Met precisie vernietigden ze delen van de nucleaire installaties in Fordow, Natanz en Isfahan. “Een chirurgische ingreep,” klonk het in Washington. Maar achter de façade van militaire precisie tekent zich een dieper verhaal af: de afbrokkelende wereldorde waarin recht en macht, veiligheid en dreiging, vrede en oorlog steeds minder te onderscheiden zijn.

We leven in een nieuw soort oorlog — geen Wereldoorlog III in klassieke zin, maar een mondiale confrontatie verspreid over meerdere assen, met onzichtbare fronten, asymmetrische strategieën en fundamentele verschuivingen in wie de wereld bestuurt.

Iran: Soevereiniteit onder druk, rationaliteit in de schaduw

Geen heilige, maar ook geen dwaas

Iran wordt vaak gezien als de boeman van het Midden-Oosten: een theocratische staat, geworteld in ideologie, die zich via Hezbollah, Houthi’s en sjiitische milities mengt in conflicten door de hele regio. En toch: Iran is geen irrationele actor. Achter de harde taal en repressie gaat een diepe drang naar soevereiniteit en overlevingsstrategie schuil.

Sinds de nucleaire deal van 2015 (JCPOA) heeft Iran jaarlang internationale inspecteurs toegelaten, uraniumverrijking beperkt en transparantie getoond. Zelfs het IAEA bevestigde herhaaldelijk: Iran hield zich aan de afspraken. Pas na de Amerikaanse exit uit het akkoord in 2018 (onder Trump) begon Iran zich stap voor stap terug te trekken — niet als provocatie, maar als vergelding voor gebroken beloftes.

Dodenlijsten en gelekte informatie

Wat Iran wél vreest, is de infiltratie van internationale inspectieprocessen door buitenlandse inlichtingendiensten. De gerichte moorden op Iraanse nucleaire wetenschappers (waaronder Mohsen Fakhrizadeh in 2020) deden dit wantrouwen explosief toenemen. Het vermoeden dat informatie uit IAEA-inspecties is doorgespeeld naar de Mossad of CIA ligt als een schaduw over elk verzoek tot toegang.

Iran bevindt zich dus in een paradox: wil het transparant zijn, dan ondermijnt het zijn eigen veiligheid. Wil het zich beschermen, dan beschuldigt het Westen het van geheimzinnigheid.

Israël en de VS: De normstellers zonder zelfreflectie

Israël als kernmacht zonder handtekening

Terwijl Iran onder een vergrootglas ligt, blijft Israël buiten schot — letterlijk en figuurlijk. Het land bezit naar schatting tussen de 80 en 200 kernkoppen, zonder ooit toe te geven dat het die heeft. Het is geen lid van het Non-Proliferatieverdrag (NPV), kent geen inspecties, en wordt daarin volledig gesteund door de Verenigde Staten.

Israël voert een strategie van nucleaire ambiguïteit — een “iedereen weet het, niemand zegt het”-houding — die het de ruimte geeft om te dreigen zonder zich aan regels te hoeven houden.

De invloed van AIPAC en Amerikaanse belangen

Dat de VS aan Israël’s kant staan is geen geheim. De rol van AIPAC, de machtige Israël-lobby in Washington, blijft groot, maar minstens zo bepalend is de aanwezigheid van miljoenen evangelische kiezers die Israël als heilige bondgenoot beschouwen. Het resultaat is een buitenlands beleid waarin Israël een uitzonderingspositie heeft, en waarin Iran systematisch als vijand wordt geframed — ongeacht de feiten op de grond.

De recente aanval op Iraanse nucleaire faciliteiten kwam dan ook niet voort uit IAEA-rapporten, maar uit strategische overwegingen en politieke druk. De inzet: Israël beschermen en de regionale balans handhaven, en versterken. 

Kernwapens: Van vernietiging naar verzekering

Afgrijselijk, maar effectief

Er is een ongemakkelijke waarheid die zelden uitgesproken wordt: nucleaire wapens werken. Niet om te gebruiken, maar om niet aangevallen te worden.

Noord-Korea is daarvan het ultieme bewijs. Ondanks tirannie en sancties blijft het regime onaantastbaar sinds het over kernwapens beschikt. Iran weet dat ook. Als het ooit een kernbom zou ontwikkelen (wat het volgens de IAEA sinds 2003 niet meer actief geprobeerd heeft), zou dat niet zijn om Israël aan te vallen, maar om ervoor te zorgen dat Iran niet het lot van Irak of Libië ondergaat.

In dat licht wordt het westerse standpunt — “zij mogen niet, wij wel” — een vorm van nucleaire apartheid. Het internationale non-proliferatieregime (NPV en IAEA) dreigt zo zijn morele geloofwaardigheid te verliezen.

De kanteling: De wereldorde in verval

Het Westen is niet langer de norm

De wereld van 2025 is geen unipolaire wereld meer. De NAVO en de EU zijn nog sterk, maar de opkomst van BRICS+, China, Rusland en nieuwe regionale allianties maakt hun gezag relatief. Multilaterale instellingen als de VN en IAEA worden steeds vaker gezien als instrumenten van westerse macht, niet van universele rechtvaardigheid.

Iran, China en Rusland stellen: “Waarom zouden wij luisteren naar instellingen die jullie domineren, terwijl jullie je eigen regels overtreden?” Dat sentiment resoneert — in Afrika, Latijns-Amerika, Zuidoost-Azië.

De Derde Wereldoorlog is begonnen — maar we herkennen haar niet

We leven in een fase van structurele confrontatie tussen systemen, zonder officiële oorlogsverklaring. In plaats van tanks en bombardementen zien we:

• Proxy-oorlogen in Oekraïne, Gaza, Jemen;
• Economische oorlog via sancties, blokkades en olieprijzen;
• Cyberaanvallen op infrastructuur en verkiezingen;
• Informatiewapens via sociale media, deepfakes en AI-bots;
• Afbrokkelende internationale normen (VN-vetorechten, wapeninspecties, humanitair recht).

De Derde Wereldoorlog is niet een moment, maar een proces.

Geen veldslag, maar een systemische herconfiguratie van macht.

Conclusie: De regels zijn verdwenen — de uitkomst is onzeker

De aanval op Iran is geen losstaand incident. Het is een symptoom van een wereldorde die uiteenvalt, waarin landen zich niet langer aan regels houden, maar macht, angst en afschrikking leidend worden.

Iran probeert — hoe autoritair ook — zijn soevereiniteit te bewaren in een wereld die dat enkel nog erkent als het binnen de belangen van de machtigste spelers valt. Israël blijft een kernmacht zonder toezicht. De VS blijven normsteller en handhaver in één — een rol die steeds minder landen accepteren.

Wat resteert is een wereld zonder scheidsrechter, zonder gedeelde waarheid, zonder consistentie. Alleen macht, perceptie, en technologie als leidraad.

Dit is de nieuwe wereldorde:

niet vredig, niet stabiel, maar vloeibaar, complex en onomkeerbaar begonnen.