DEN HAAG —

De NAVO-top van 2025, gehouden in het politieke hart van Nederland, is uitgegroeid tot een cruciaal moment in de internationale veiligheidspolitiek. Terwijl de wereld geconfronteerd wordt met een oorlog in Oekraïne, oplopende spanningen in het Midden-Oosten en een almaar assertievere rol van Rusland en China, ontmoeten wereldleiders elkaar in Den Haag voor beslissingen die de komende jaren kunnen bepalen.

Zelensky in de Tweede Kamer: “Nederland is een verdediger van het leven”

Op de eerste dag van de top richtte de Oekraïense president Volodymyr Zelensky zich tot de Tweede Kamer. Zijn boodschap was krachtig en moreel geladen. Hij prees Nederland voor zijn steun aan Oekraïne en waarschuwde dat Russische agressie niet alleen zijn land treft, maar de fundamenten van Europese vrijheid en stabiliteit bedreigt.

Hij drong aan op zwaardere sancties tegen Rusland, waaronder een olieprijsplafond van 30 dollar per vat en een uitsluiting van Rusland uit het wereldwijde banksysteem. De toespraak leidde tot een staande ovatie van Nederlandse parlementariërs.

Nederland trekt de portefeuille: drones, radars en evacuatievoertuigen

Als antwoord op Zelensky’s oproep kondigde de Nederlandse regering een nieuw militair hulppakket aan ter waarde van 175 miljoen euro. Dit omvat onder meer 100 radarsystemen tegen drones, twintig medische evacuatievoertuigen en verdere samenwerking op het gebied van Europese droneproductie op Oekraïense specificaties.

Nederland neemt hiermee niet alleen een financiële, maar ook een industriële voortrekkersrol op zich in de versterking van de Oekraïense defensiecapaciteit. De steun past binnen bredere Europese inspanningen om de militaire afhankelijkheid van de VS te verkleinen.

Trump en Artikel 5: Toewijding… met kanttekeningen

Amerikaans president Donald Trump – prominent aanwezig op de top – zorgde opnieuw voor opschudding. Tijdens zijn reis naar Nederland gaf hij aan dat zijn inzet voor Artikel 5 (de collectieve verdedigingsclausule van NAVO) “afhangt van je definitie ervan”.

Hoewel hij zei ‘levens te willen redden’ en ‘voor vrienden’ te zijn, werd duidelijk dat hij de Amerikaanse steun nadrukkelijk koppelt aan Europese defensiebudgetten. Volgens Trump is het tijd dat Europa “de rekening betaalt”, met een expliciete eis: 5% van het bbp naar defensie — een verdrievoudiging van het eerdere NAVO-doel.

Rutte’s realisme: “Rusland is en blijft het grootste directe gevaar”

NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte – gastheer van de top – gaf een duidelijke boodschap: Rusland blijft de meest significante dreiging voor het bondgenootschap. Daarbij noemde hij ook de steun van Iran, Noord-Korea en China aan het Kremlin. Hij waarschuwde NAVO-bondgenoten om zich niet te verliezen in naïviteit.

Volgens Rutte moet NAVO klaar zijn om meerdere crisissituaties tegelijk te beheren. Hij pleit voor een herverdeling van defensiebudgetten: 3,5% voor militaire capaciteit, 1,5% voor infrastructuur, cyberveiligheid en strategische weerbaarheid. Een groot aantal lidstaten, waaronder Nederland, Duitsland en het VK, steunen dit. Spanje en Slowakije noemen het echter “onrealistisch”.

Midden-Oosten vlamt op: Trump claimt staakt-het-vuren tussen Iran en Israël

Naast Oekraïne vormt het conflict tussen Israël en Iran een tweede dominante factor op de top. Trump kondigde vlak voor de top een wapenstilstand aan, nadat Israël nucleaire installaties in Iran had aangevallen en Iran reageerde met raketaanvallen.

Hoewel Trump zichzelf prees voor het beëindigen van het conflict, sloeg de euforie snel om. Toen beide partijen opnieuw aanvielen, uitte hij ongekend scherpe kritiek, zelfs richting Israël: “Ze weten niet wat ze aan het doen zijn.” Europese leiders blijven voorzichtig in hun reacties, uit vrees dat NAVO wordt meegesleept in een bredere regionale oorlog.

Symboliek op topniveau: Trump slaapt bij de koning

Een opvallend detail: Trump overnacht tijdens zijn bezoek niet in een hotel, maar in Huis Ten Bosch, het officiële verblijf van koning Willem-Alexander. Het is de eerste keer dat een Amerikaanse president hier logeert. Het onderstreept het belang van deze top, en de diplomatieke status die Nederland probeert uit te stralen.

Conclusie: een wankel evenwicht

De NAVO-top van 2025 laat een duidelijk spanningsveld zien. Aan de ene kant is er groeiende Europese bereidheid om de eigen veiligheid serieus te nemen. Aan de andere kant zet Trump’s harde toon het bondgenootschap onder druk.

Zal de NAVO verenigd blijven? Wordt het 5%-doel een bindend akkoord of een bron van conflict? En wie bepaalt straks de strategische koers: de collectieve top, of de man met de grootste mond?

Eén ding is duidelijk: wat hier in Den Haag besproken wordt, is van invloed op het machtsevenwicht van de komende tien jaar.