De spanningen in het Midden-Oosten zijn in een alarmerende versnelling geraakt. Israël voert grootschalige luchtaanvallen uit op Iraanse nucleaire en militaire doelen. Iran slaat terug met raketten en drones — sommige beladen met clusterbommen. Ondertussen kijkt de wereld gespannen toe: wat zal de volgende zet zijn van de Verenigde Staten?

Escalatie zonder precedent

In amper twee weken tijd zijn tientallen luchtaanvallen, honderden raketten en meer dan tweehonderd burgerslachtoffers gemeld. Israël heeft inmiddels bevestigd “dozens” van Iraanse doelwitten te hebben getroffen, waaronder de nucleair geassocieerde SPND-instelling, luchtverdedigingsbatterijen en militaire commandocentra. Volgens het Israëlische ministerie van Defensie zijn ook geheime faciliteiten en technologische centra geraakt die “de fundamenten van Khamenei’s regime ondermijnen.”

Iran reageert met gelijke intensiteit. In de recentste fases van Operatie True Promise III bombardeerde de Iraanse Revolutionaire Garde Israël met Sejjil-raketten en multikop-wapens. Bij een aanval op het Soroka-ziekenhuis in Beersheba raakten meer dan 200 mensen gewond. Iran dreigt nu zelfs met uitbreiding naar Amerikaanse bases in de regio, mocht Washington zich mengen.

 Trump: “Besluit binnen twee weken”

President Donald Trump staat centraal in de mondiale diplomatie. De Amerikaanse president heeft aangegeven binnen twee weken te beslissen of hij militair zal ingrijpen. Volgens het Witte Huis houdt hij de diplomatieke kanalen open, maar “alle opties liggen op tafel.”

Een directe aanval, met name op de ondergrondse nucleaire site in Fordow, wordt overwogen. Het Pentagon waarschuwt echter dat de conventionele bunker-buster bommen mogelijk niet diep genoeg doordringen. Een tactisch kernwapen is uitgesloten, maar de militaire effectiviteit van een aanval blijft onzeker.

 Diplomatie tussen hoop en wanhoop

Terwijl raketten vallen, wordt achter gesloten deuren onderhandeld. Iran’s topdiplomaat Abbas Araghchi bevestigde in Genève ontmoetingen met Europese leiders (VK, Frankrijk, Duitsland). Tegelijkertijd zijn er rechtstreekse Amerikaanse gesprekken gevoerd met Iran — de eerste sinds maanden. Iran stelt als voorwaarde voor nucleaire concessies dat Israël haar bombardementen stopt. Israël, op haar beurt, zegt geen directe gesprekken te willen zolang Iran raketten afvuurt.

Rusland en China nemen stelling

De Russische president Vladimir Poetin en de Chinese leider Xi Jinping veroordeelden de Israëlische aanvallen fel. In een gezamenlijke verklaring noemden ze het optreden van Israël “een flagrante schending van het internationaal recht” en riepen op tot onmiddellijk staakt-het-vuren. Poetin waarschuwde specifiek tegen een aanval op de Bushehr-kerncentrale — volgens hem kan dat leiden tot een ramp “vergelijkbaar met Tsjernobyl.”

Ondertussen evacueert Rusland technici uit Bushehr, terwijl het zich aanbiedt als bemiddelaar. Trump weigerde het Russische aanbod laconiek met de woorden: “Vladimir, bemiddel eerst Oekraïne.”

Dreiging van regionale catastrofe

Iran’s minister Gharibabadi waarschuwde expliciet dat “alle opties op tafel liggen” als de VS zich mengt in het conflict. Hiermee zijn Amerikaanse bases in Bahrein, Qatar, Irak en mogelijk zelfs Israëlische vliegvelden in het vizier gekomen. De situatie dreigt uit te monden in een bredere regionale oorlog die ook de mondiale olieprijzen en maritieme routes via de Straat van Hormuz bedreigt.

NAVO en EU: meer verdeeld dan verenigd

Op de NAVO-top in Den Haag probeert de VS de focus te verleggen van Oekraïne naar militaire uitgaven. Europese landen willen echter steun aan Oekraïne en de-escalatie in het Midden-Oosten niet uit het oog verliezen. De verdeeldheid binnen de NAVO – en de groeiende Amerikaanse militaire terughoudendheid – onderstrepen de fragiele geopolitieke balans.

Conclusie: alles wijst op een beslissende week

De komende dagen zijn cruciaal. Israël lijkt vastbesloten zijn militaire campagne door te zetten. Iran toont bereidheid tot dialoog, maar stelt duidelijke voorwaarden. Rusland en China versterken hun diplomatieke en strategische positie. En Trump? Die houdt de wereld in spanning — zijn uiteindelijke beslissing over militaire interventie kan het verschil betekenen tussen verdere escalatie of de-escalatie.

De wereld kijkt toe. De diplomatie wankelt. De lont in het kruitvat brandt langzaam maar gestaag.