10 juni, 2025

Geschreven door: Ilias Tahiri

Inleiding

Juni 2025 markeert een ongebruikelijk moment van geopolitieke concentratie. Terwijl oude conflicten etteren, nieuwe allianties ontstaan en diplomatieke fronten verschuiven, ontvouwt zich wereldwijd een stille maar krachtige herschikking van macht. Van Londen tot Gaza, van Sochi tot de Zuid-Chinese Zee: de kaarten worden opnieuw geschud.

Rusland: Vrede tegen NAVO’s vertrek?

Het Kremlin heeft zijn eisen verduidelijkt: zolang NAVO-troepen in de Baltische staten blijven, komt er geen vrede in Oekraïne. Vice-minister Sergey Ryabkov stelde onomwonden dat Russische terugtrekking ondenkbaar is zolang Westerse troepen vlakbij de Russische grens gestationeerd blijven. In plaats van militaire escalatie kiest Rusland opvallend voor diplomatiek instrumentarium: in Sochi zal binnenkort een derde ronde gesprekken met de VS plaatsvinden over luchtverkeer, diplomatieke panden, en mogelijk meer.

Maar deze diplomatie is niet vrijblijvend: Rusland dreigt met een tweede front in de hybride sfeer – sabotage, cyberaanvallen en politieke destabilisatie in Oost-Europa worden stilzwijgend op de achtergrond voorbereid. De Baltische staten, het kwetsbare zenuwstelsel van de NAVO, staan intussen in verhoogde paraatheid.

NAVO’s Antwoord: 400% Meer Luchtverdediging

Mark Rutte, sinds kort NAVO-baas, eist een “quantum leap” in defensieve capaciteit. De alliantie zou zijn lucht- en raketverdediging met 400% moeten versterken, als reactie op Russische dreigingen en het overwicht in drone- en raketproductie. De NAVO-top in Den Haag (eind juni) zal beslissen of een defensiebudget van 5% van het BBP de nieuwe standaard wordt. De boodschap is duidelijk: Europa herbewapent, structureel en snel.

Machtsspel in de Stille Oceaan

Terwijl Europa zich voorbereidt op land- en luchtoorlog, voltrekt zich in de Westelijke Stille Oceaan een gevaarlijke maritieme dans. Voor het eerst in de geschiedenis stuurt China twee vliegdekschepen de open zee op. De VS reageert direct: de USS George Washington en Nimitz patrouilleren op zichtbare afstand. De boodschap? De Indo-Pacifische orde is niet exclusief Chinees terrein.

China’s inzet toont haar ambitie: blue-water navy capability, het vermogen om wereldwijd macht te projecteren. Voor de VS is dit onaanvaardbaar zonder tegengewicht. Regionale bondgenoten zoals Japan en Australië volgen gespannen.

Handel vs. Hegemonie in Londen

Alsof militaire spanning niet genoeg is, vinden in Londen ondertussen belangrijke handelsgesprekken plaats tussen China en de VS. De inzet? Zeldzame aardmetalen – essentieel voor batterijen, wapensystemen en microchips. De VS wil dat China zijn exportbeperkingen opheft, China eist versoepeling van chip-exportverboden als wisselgeld. Beide grootmachten lijken bereid tot beperkte concessies, maar een structurele oplossing is ver weg.

De economische kaarten zijn zo nauw verweven met het strategische schaakbord, dat één verkeerd gebaar op zee of in een fabriek direct tot kettingreactie kan leiden.

Gaza en Iran: Diplomatie op scherp

De verrassing kwam uit het Midden-Oosten: Iran is actief betrokken bij vredesonderhandelingen tussen de VS, Israël en Hamas over Gaza. President Trump bevestigde dit zelf. In ruil voor een wapenstilstand en vrijlating van gijzelaars, ligt een 13-puntenplan op tafel. Maar opmerkelijker nog is de parallelle voortgang van nucleaire onderhandelingen met Teheran – een duale onderhandelingstafel met op het spel zowel kernwapens als regionale rust.

Tegelijk is Israël militaristisch assertief: het land bevestigde dat het verouderde maar effectieve Patriot-raketsystemen aan Oekraïne heeft geleverd. De impliciete boodschap? Israël laat zijn neutraliteit vallen en kiest partij – militair én strategisch.

En dan is er Syrië. Interim-president al‑Sharaa, ooit geassocieerd met jihadistische milities, laat plots weten dat hij openstaat voor een politieke regeling met Israël. Zelfs aansluiting bij de Abraham Akkoorden is bespreekbaar – mits Israël de Golan-vraag opnieuw opent en luchtaanvallen staakt. Het is een historische shift, met mogelijk enorme implicaties voor de regionale machtsbalans en de rol van Iran in Syrië.

Alles hangt samen

Wat op het eerste gezicht op losse, regionale crises lijkt, blijkt één groot geweven web van macht, dreiging en diplomatie:

• China’s maritieme assertiviteit voedt Amerikaanse aanwezigheid in de Stille Oceaan;
• Deze krachtsinspanning dwingt de VS tot deals met China over grondstoffen;
• Terwijl Rusland voorwaarden stelt voor vrede in Oekraïne, gebruikt het diplomatiek overleg met de VS om zijn hybride positie te versterken;
• Iran onderhandelt op twee fronten tegelijk: nucleair én via Gaza, met stilzwijgende steun aan Hamas, terwijl het via Syrië nieuwe allianties aftast;
• Israël balanceert tussen militaire steun aan Oekraïne en diplomatieke openingen met oude vijanden;
• NAVO anticipeert: herbewapening en defensieve buffers worden een structureel project voor de komende jaren.

Conclusie: De Post-Unipolaire Realiteit

De wereld van juni 2025 is niet meer unipolair. Het is ook nog geen stabiele multipolaire orde. We bevinden ons in een tussenfase van geopolitieke hervervorming, waarin economische belangen, militaire dreiging en diplomatieke openingen elkaar voortdurend kruisen. Eén regionale escalatie kan een wereldwijd domino-effect veroorzaken – of, omgekeerd, één diplomatiek succes zou een hele conflictas kunnen dempen.

Wat resteert, is een wereld in onderhandeling. Maar de vraag is: wie heeft de tijd, de middelen en de invloed om aan tafel te blijven zitten?