De wereld bevindt zich midden in een geopolitieke transformatie. In vrijwel alle machtscentra zijn de verhoudingen aan het verschuiven: militaire dreiging, economische dwangmiddelen, diplomatieke deadlines en nieuwe bondgenootschappen bepalen het internationale spel. Van het conflict in Gaza tot nucleaire dreigingen vanuit Moskou en handelsoorlogen tussen Washington en New Delhi – alles wijst op de vorming van een nieuwe, meer multipolaire wereldorde waarin het Westen niet langer vanzelfsprekend de regels bepaalt.

Israël: Totale bezetting van Gaza en interne verdeeldheid

Premier Benjamin Netanyahu heeft een plan goedgekeurd om de Gaza-strook volledig te bezetten, met als doel Hamas definitief te verslaan en gijzelaars te bevrijden. De maatregel is omstreden: de militaire top waarschuwt voor risico’s op escalatie en gevaar voor de nog vastgehouden Israëlische burgers.

Volgens rapporten van onder meer Newsweek en The Times of Israel is er sprake van een diep verdeelde regering. Veiligheidskabinetten lopen uit op confrontaties, en delen van de Israëlische Defensiemacht (IDF) zouden intern verzet overwegen. Internationale diplomaten vrezen dat deze zet de spanningen in het Midden-Oosten verder zal aanwakkeren en de humanitaire crisis in Gaza zal verdiepen.

Ondertussen groeit ook de interne politieke druk. De protesten tegen Netanyahu’s binnenlandse beleid – eerder gericht op de rechterlijke hervormingen – nemen opnieuw toe, nu aangevuld met kritiek op de oorlogvoering.

Trump en Witkoff: Diplomatie onder hoge druk in Oekraïneoorlog

De Amerikaanse president Donald Trump voert de druk op Rusland op om tot een diplomatieke doorbraak te komen in de oorlog in Oekraïne. Zijn gezant, vastgoedmagnaat Steve Witkoff, bezocht op 6 augustus Moskou, in een poging het Kremlin te bewegen tot onderhandeling.

Trump stelde een ultimatum: vóór 8 augustus moet Rusland tekenen van bereidheid tonen om richting vredesbesprekingen te bewegen, anders volgen zware sancties, waaronder tariefverhogingen op olie-exporten richting China en India. Witkoff’s bezoek werd door Moskou als “inhoudelijk” en “belangrijk” bestempeld, maar insiders waarschuwen dat Poetin geen concessies zal doen die de geopolitieke winst in Oekraïne bedreigen.

De inzet van diplomatie als machtsinstrument past in Trump’s bredere doctrine van ‘deal-making via druk’. Toch is de kans op een echte doorbraak gering, volgens zowel Oekraïense als Europese bronnen. De situatie blijft uiterst fragiel.

Rusland beëindigt INF-moratorium: Nieuwe fase in nucleaire wapenwedloop

In een strategisch beladen besluit heeft Rusland het zelfopgelegde moratorium op INF-raketten (korte- en middellangeafstandsraketten tussen 500–5500 km) beëindigd. Het Kremlin verklaarde dat er “geen beperkingen meer” zijn, en voormalig president Dmitry Medvedev dreigde met “verdergaande stappen”.

Het INF-verdrag (1987) werd in 2019 door de VS verlaten, waarop Rusland het moratorium vrijwillig handhaafde. Die tijd is nu voorbij. Rusland verwijst naar NAVO-wapeninzet in Europa, waaronder Amerikaanse Tomahawk-raketten en hypersonische systemen, als rechtvaardiging voor haar besluit.

Experts vrezen dat dit het begin is van een nieuwe nucleaire wapenwedloop, vooral nu ook het New START-verdrag (dat in februari 2026 afloopt) onder druk staat. De inzet van de Russische hypersonische Oreshnik-raketten, met geplande stationering in Belarus, vormt een directe dreiging voor Europa.

India trotseert Amerikaanse sanctiedruk: Economische zelfbeschikking eerst

India staat onder druk van de VS vanwege haar aanhoudende import van Russische olie, die inmiddels 35% van India’s totale energiemix beslaat. Trump dreigt met tarieven boven de 25% op Indiase exportproducten als India de oliehandel niet staakt.

De reactie uit New Delhi was ongekend fel: zowel de regering van Narendra Modi als de oppositiepartijen veroordelen de Amerikaanse dreigementen als “hypocriet en onredelijk”. Zij wijzen op het feit dat zowel de VS als EU zelf nog altijd handel drijven met Rusland, waaronder LNG, uranium en andere producten.

India profileert zich hiermee nadrukkelijk als strategisch autonome grootmacht. De spanningen zetten echter ook de bilaterale handelsrelaties onder druk, met name in sectoren als farmacie, technologie en landbouw.

Iran, China en Rusland verenigd tegen westerse sancties

Iran heeft deze week bevestigd dat het zijn nucleaire diplomatie nauw afstemt met bondgenoten Rusland en China. Deze drie landen coördineren hun verzet tegen het ‘snapback’ mechanisme van het nucleaire JCPOA-akkoord, dat Europese landen dreigen te activeren.

Tijdens een bijeenkomst in Teheran beklemtoonden de drie staten hun gedeelde visie op soevereine nucleaire rechten en hun afwijzing van unilaterale sancties. Moskou benadrukte ondertussen dat het Iran steunt, maar wél blijft aandringen op samenwerking met het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA).

De alliantie tussen Iran, Rusland en China markeert een duidelijke machtsverschuiving naar een niet-westers blok dat gezamenlijk de internationale spelregels wil herdefiniëren.

Slotbeschouwing: Een wereldorde in transitie

Wat zich ontvouwt is geen toevallige reeks van conflicten, maar een fundamentele herschikking van de wereldorde. Diplomatie, economische sancties en militaire macht vloeien in elkaar over in een conflictgedreven geopolitiek landschap. De VS en bondgenoten proberen via druk, deals en dreiging hun invloed te behouden. Tegelijkertijd bouwen Rusland, China, Iran en India aan een alternatieve structuur die losstaat van het westerse systeem.

De komende weken en maanden worden bepalend: zetten grootmachten in op escalatie of diplomatie? De toekomst van strategische stabiliteit, energiezekerheid en internationale rechtsorde hangt aan een zijden draad.

Bronvermelding

• Nieuwsbronnen: Newsweek, Reuters, AP, Al Arabiya, Kyiv Independent, Al Mayadeen
• Aanvullende bronnen: The Guardian, WSJ, Financial Times, Times of Israel, Al Jazeera
• Analyse en achtergrond: Wikipedia, Cato Institute, Politico, The Times, Economic Times India
• Verklaringen: Officiële woordvoerders van regeringen, diplomatieke diensten en internationale instellingen (augustus 2025)