In een geopolitiek landschap waar grondstoffen, macht en diplomatie elkaar steeds sneller kruisen, staat Oekraïne opnieuw in het middelpunt van een internationale krachtmeting. Terwijl Russische troepen zich ingraven in bezette gebieden en Noord-Korea zijn vriendschap met het Kremlin bezegelt met bruggen en soldaten, probeert Oekraïne westerse steun te behouden via economische deals 

Een “beschermde” deal: Trump en Zelensky sluiten mineraalovereenkomst

Op 30 april 2025 werd in Washington een langverwachte mineralenovereenkomst ondertekend tussen de VS en Oekraïne. De overeenkomst, geboren uit een kort maar strategisch overleg tussen Volodymyr Zelensky en Donald Trump in het Vaticaan, is meer dan economische samenwerking: het is geopolitiek schaak.

De deal omvat een gezamenlijk investeringsfonds, gericht op de toepassing van strategische hulpbronnen zoals lithium, grafiet, gas en zeldzame aardmetalen. Inkomsten uit deze sectoren zullen gedeeld worden, zonder terugbetaling van eerdere Amerikaanse militaire steun. Trump noemde het “bescherming” — zijn manier om te zeggen: “deze keer doen we zaken op onze voorwaarden.”

Toch ontbreken in het akkoord harde veiligheidsbeloften. En dat is precies wat Oekraïne nu nodig heeft. De deal wordt door critici omschreven als “warme woorden zonder garanties.” Er is onduidelijkheid over daadwerkelijke investeringsstromen, en het risico is reëel dat private actoren zich terugtrekken zolang raketten blijven vallen.

Trump’s eigen pad naar vrede

Vicepresident J.D. Vance liet op 1 mei weten dat het doel van de Trump-regering is om binnen 100 dagen tot een diplomatiek kader te komen tussen Oekraïne en Rusland. Beide partijen hebben voorstellen ingediend, maar de eisen van het Kremlin – zoals de erkenning van Russische controle over de Krim en vier bezette regio’s – zijn voor Kyiv onverteerbaar.

Ondertussen positioneert Trump zichzelf als de enige wereldleider die beide partijen aan tafel kan krijgen, ondanks groeiende frustratie in Europese hoofdsteden over zijn solistische aanpak. Deze diplomatie wordt deels aangestuurd door vastgoedmagnaat Steve Witkoff, Trumps persoonlijke gezant, wiens directe gesprekken met Poetin buiten de klassieke diplomatieke kanalen om diepe zorgen wekken binnen het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken.

Poetin verandert van tempo, niet van koers

Terwijl het Westen blijft hopen op de-escalatie, wijst westerse inlichtingen op een strategische verschuiving in Moskou: Poetin lijkt zijn onmiddellijke doelen te hebben verlegd van uitbreiding naar consolidatie. Het vasthouden van bestaande bezette gebieden en het beperken van economische schade door sancties zijn nu prioriteit.

Dat wil echter niet zeggen dat de dreiging verdwenen is. Russische militaire aanwezigheid blijft groot, Noord-Koreaanse troepen vechten volgens bronnen zij aan zij met Russische eenheden, en Pyongyang en Moskou bouwen letterlijk bruggen van samenwerking over de Tumen-rivier. Het is een symbolische “weg van vriendschap” — maar ook een corridor voor wapens, technologie en gezamenlijke vijandigheid jegens het Westen.

En de toekomst van Zelensky?

Zelensky staat onder druk. Hoewel zijn leiderschap sinds het begin van de oorlog wordt geprezen, groeit binnenlandse onrust en oorlogsmoeheid. Verkiezingen zijn opgeschort, maar politieke vernieuwing hangt in de lucht. Mocht Trump herverkozen worden en een harde deal met Poetin sluiten, dan zou dat Zelensky’s positie ernstig verzwakken.

Conclusie: Onzekere balans

De huidige situatie schetst een gevaarlijk maar helder beeld: Trump onderhandelt vanuit eigenbelang, Poetin speelt voor tijd en doorzetten, en Oekraïne probeert soevereiniteit te ruilen voor economische wederopbouw zonder haar ziel te verkopen. De komende honderd dagen zouden wel eens bepalender kunnen zijn dan de duizend dagen oorlog die eraan voorafgingen.

Of deze fragiele dans leidt tot vrede, of tot een herverkaveling van invloedssferen ten koste van Oekraïne, zal afhangen van hoe ver leiders durven gaan — en wat ze bereid zijn op te geven.