De Rode Zee: een cruciale zeeroute onder vuur

De Rode Zee: een cruciale zeeroute onder vuur

De Rode Zee is een van de belangrijkste zeeroutes ter wereld. Het verbindt Europa en Azië via het Suezkanaal, dat ongeveer 15 procent van het wereldwijde containervervoer en 10 procent van de wereldwijde oliehandel verwerkt. De Rode Zee is ook een strategische waterweg voor de militaire en politieke belangen van het Westen in het Midden-Oosten en Afrika.

Maar sinds eind 2023 wordt de Rode Zee bedreigd door de aanvallen van de Houthi-rebellen in Jemen, die de schepen in de Rode Zee bestoken met drones en raketten. De Houthi's zijn een sjiitische groepering die gesteund wordt door Iran en die al jaren in oorlog is met de door Saudi-Arabië geleide coalitie, die op haar beurt gesteund wordt door het Westen. De Houthi's zeggen dat ze de schepen aanvallen uit solidariteit met de Palestijnen, die in oorlog zijn met Israël sinds oktober 2023.

De aanvallen van de Houthi's hebben al meerdere schepen beschadigd of vernietigd, waaronder schepen van Maersk, MSC en Lloyd. Dit heeft grote gevolgen voor de wereldeconomie, aangezien veel rederijen besloten hebben om de Rode Zee te mijden en om te varen via Kaap de Goede Hoop, het zuidelijkste punt van Afrika. Dit maakt de reis zo'n 13.000 kilometer langer en kost per container honderden dollars meer aan brandstof en verzekering. Bovendien leidt dit tot vertragingen in de levering van goederen en grondstoffen, wat de prijzen kan doen stijgen en de economische groei kan afremmen.

Om de veiligheid van de scheepvaart in de Rode Zee te herstellen, hebben de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk, met steun van Australië, Bahrein, Canada en Nederland, op 12 en 13 januari 2024 luchtaanvallen uitgevoerd op de infrastructuur en de wapenopslagplaatsen van de Houthi's in Jemen. Dit was de eerste keer dat het Westen rechtstreeks militair ingreep tegen de Houthi's, die eerder alleen bestookt werden door de Saudi's en hun bondgenoten. De Amerikaanse president Joe Biden zei dat de aanvallen bedoeld waren om het vermogen van de Houthi's om de Rode Zee te bedreigen aan te tasten en niet om leiders of Iraanse adviseurs te doden. De Britse premier Rishi Sunak zei dat de aanvallen een duidelijke boodschap waren dat het Westen de aanvallen op de scheepvaart niet zou tolereren. Ook Nederland heeft betrokkenheid bij deze aanvallen. Zo raakt Nederland meer betrokken in een escalerende oorlog in het midden oosten. 

De Houthi's hebben echter gezworen om wraak te nemen en hebben de Amerikaanse en Britse belangen als militaire doelwitten bestempeld. Ze hebben ook gedreigd om de aanvallen op de schepen op te voeren en om het Suezkanaal te blokkeren. Volgens sommige analisten kan dit leiden tot een verdere escalatie van het conflict in het Midden-Oosten, waarbij Iran en zijn bondgenoten, waaronder Hezbollah en Hamas, betrokken kunnen raken. Anderen menen dat de aanvallen van het Westen de Houthi's kunnen dwingen om de onderhandelingstafel te zoeken en een politieke oplossing te vinden voor de burgeroorlog in Jemen, die al meer dan zes jaar duurt en miljoenen mensen in honger en ellende heeft gestort.

Hoe dan ook, de situatie in de Rode Zee blijft gespannen en onvoorspelbaar. Het is van vitaal belang dat het internationale recht en de vrijheid van navigatie gerespecteerd worden in deze cruciale zeeroute, die niet alleen van economisch, maar ook van ecologisch en cultureel belang is. De Rode Zee is immers een van de meest biodiverse mariene ecosystemen ter wereld, met honderden soorten koraal, vissen en zeedieren. Het is ook een gebied met een rijke geschiedenis, waar oude beschavingen zoals de Egyptenaren, de Feniciërs, de Romeinen en de Arabieren handel dreven en culturen uitwisselden. Het is te hopen dat de Rode Zee niet het toneel wordt van een nieuwe oorlog, maar een bron van vrede en samenwerking blijft voor de landen en de mensen die eromheen leven.