Een ‘historische’ vrede — of slechts een pauze in een eindeloze cyclus?

Op 9 oktober 2025 kondigde Donald Trump, president van de Verenigde Staten, met theatrale overtuiging een “doorbraak voor vrede in het Midden-Oosten” aan.

Volgens hem hadden Israël en Hamas ingestemd met de eerste fase van een wapenstilstand en vredesplan dat “alle gijzelaars zou vrijlaten, troepen zou terugtrekken en een nieuw tijdperk van rust zou inluiden”.

Maar achter de diplomatieke retoriek en mediatieke symboliek schuilt een complex verhaal van belangen, overlevingsdrang, en menselijke wanhoop.

De vraag is niet of er vrede is — maar wat deze vrede werkelijk betekent, voor de politici die ze uitroepen, en voor de mensen die haar moeten dragen

Politieke context: De vermoeide strijd en de zoektocht naar winst

Israël: Oorlogsmalaise en intern verval

Israël stond aan de rand van een maatschappelijke implosie.

Premier Benjamin Netanyahu — al decennia meester in politiek overleven — werd geconfronteerd met een samenleving die hem verwijt de Hamas-aanval van 2023 te hebben onderschat.

Duizenden demonstranten eisten zijn aftreden; families van gijzelaars beschuldigden hem van onverschilligheid; reservisten keerden zich tegen de regering.

De wapenstilstand bood Netanyahu ademruimte.

Door samen te werken met Trump kan hij zich presenteren als vredesarchitect, niet als premier van falend beleid.

Zijn boodschap aan het volk: “We brengen onze mensen thuis en herstellen onze veiligheid.”

In werkelijkheid blijft zijn positie precair. Extreemrechtse coalitiepartners, zoals Itamar Ben Gvir en Bezalel Smotrich, beschouwen elke concessie aan Hamas als verraad.

Hamas: Verzwakt maar niet verslagen

Hamas verloor terrein, leiders en infrastructuur — maar niet zijn ideologische fundament.

De beweging stemde in met een “bevriezing van wapengebruik”, niet met ontwapening.

Volgens een Egyptische bemiddelaar betekende dit een “pauze zonder overgave”.

Voor Hamas is de deal een strategische adempauze: tijd om zich politiek te herpositioneren, humanitaire hulp toe te laten en intern gezag te behouden.

Trump: Vrede als podium

Voor Donald Trump is dit akkoord vooral een ego-kwestie.

Met de Amerikaanse verkiezingen in zicht wil hij zich profileren als de man die doet wat anderen niet durven.

Zijn doel: een “Trump Peace Deal” die zijn imago als wereldleider herstelt — ongeacht of die vrede standhoudt.

Zoals hij ooit zei: “Als mensen zien dat ik de vrede breng, maakt het niet uit wat er in de details staat.”

Deze vrede is dus niet het resultaat van idealisme, maar van politiek overleven — in Jeruzalem, Gaza en Washington.

Regionale dimensie: De hertekening van de machtsbalans

De deal komt niet uit het niets. Achter de schermen hebben Egypte, Qatar en Turkije maandenlang onderhandeld over een “fasegewijze de-escalatie”.

Voor hen is stabiliteit in Gaza essentieel om vluchtelingenstromen, jihadistische expansie en economische instabiliteit te voorkomen.

De Arabische Golfstaten zien ondertussen kansen: een nieuw Marshallplan voor Gaza kan dienen als hefboom voor normalisatie met Israël.

Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Gideon Sa’ar zei het openlijk:

“We willen de cirkel van vrede in de regio uitbreiden.”

Maar die regionalisering van vrede heeft een prijs: ze verschuift het conflict van rechtvaardigheid naar economie.

Trump’s visie van een “Midden-Oosterse Riviera” – een glanzende kustlijn vol investeringen – past perfect in dit plaatje.

Alleen: wie bouwt er aan die Riviera? En wie mag er wonen?

Gaza: De menselijke tol achter de diplomatie

In Gaza is de “vrede” vooral voelbaar als stilte na de verwoesting.

De VN schat dat meer dan 60% van de infrastructuur onherstelbaar beschadigd is.

Duizenden doden, honderdduizenden ontheemden, en een bevolking die leeft van hulppakketten.

De Rafah-grens met Egypte zou “binnen 72 uur” heropend worden, maar zelfs dat is symboliek — de humanitaire toegang blijft volledig afhankelijk van militaire toestemming.

De heropbouw van Gaza dreigt opnieuw een project van anderen te worden: buitenlandse investeerders, politieke elites, en regionale machten.

Voor de bevolking zelf betekent dit vooral overleven zonder stem.

Hun toekomst wordt besproken in Jeruzalem, Caïro, Doha en Washington — maar nauwelijks in Gaza-stad.

Ideologie en identiteit: Waarom vrede niet vanzelf vrede is

Zelfs als de wapens zwijgen, blijft het idee van verzet leven. Hamas is niet louter een organisatie, maar een ideologie van verzet, religie en identiteit. Die verdwijnt niet met bombardementen of deals; ze voedt zich met ongelijkheid en vernedering. Voor veel Palestijnen voelt de wapenstilstand niet als verzoening, maar als onderwerping — een pauze waarin anderen beslissen over hun toekomst. En zolang er geen politiek alternatief bestaat (zoals eerlijke verkiezingen of echte Palestijnse eenheid), zal elke stilte slechts de inademing zijn vóór de volgende storm.

De structurele fout van het Trump-model

Trump’s aanpak reduceert vrede tot transactie.

Zijn logica: geld + infrastructuur = stabiliteit. Maar vrede is geen onroerendgoeddeal; het is een sociaal en moreel proces.

Deze visie negeert:

• dat mensen niet enkel economische zekerheid zoeken, maar waardigheid en erkenning;

• dat je geen toekomst kunt bouwen op een fundament van ongelijkheid;

• en dat vrede zonder rechtvaardigheid slechts een geparfumeerde wapenstilstand is.

De geschiedenis leert dat “economische vrede” zelden duurzaam is als de machtsverhoudingen ongelijk blijven. Dat geldt voor Zuid-Afrika, Noord-Ierland — en ook voor Palestina.

Conclusie: Vrede als schijnbeeld, rechtvaardigheid als voorwaarde

Het akkoord van oktober 2025 zal ongetwijfeld in geschiedenisboeken verschijnen als een diplomatieke doorbraak.

Maar in de realiteit is het eerder een strategische rustpauze in een decennialange cyclus van geweld, politiek opportunisme en menselijke wanhoop.

• Trump krijgt zijn trofee,

• Netanyahu koopt tijd,

• Hamas overleeft,

• en Gaza betaalt de prijs.

Echte vrede vergt meer dan handtekeningen en geldstromen.

Ze vraagt om erkenning, gelijkwaardigheid en stemrecht — precies datgene wat deze overeenkomst vermijdt.

Zoals een Palestijnse arts in Rafah onlangs zei: “Ze noemen het vrede. Wij noemen het de stilte waarin we onze doden tellen.”

Bronnen & verantwoording

Primair nieuws en verklaringen

• Al Arabiya English – “Trump announces Israel-Hamas ceasefire deal: what we know and what’s next” (9 okt 2025)

• Reuters – “Israel and Hamas agree to Gaza ceasefire, return of hostages” (9 okt 2025)

• The Guardian – “First phase of ceasefire deal to end war in Gaza agreed by Israel and Hamas” (9 okt 2025)

• Axios – “Trump likely to travel to Israel after Gaza peace announcement” (2025)

• Le Monde – “Trump casts himself as ‘peace president’ after Gaza plan” (2025)

• Al Jazeera – “Trump announces Gaza ceasefire: what we know and what’s next” (2025)

Analyse en context

• Middle East Monitor – “Hamas denies agreeing to weapons surrender under international supervision” (okt 2025)

• UN OCHA Gaza Situation Report (okt 2025)

• Washington Post – “Israel, Egypt and US near Gaza ceasefire deal” (okt 2025)

• Brookings Institution – “Why transactional peace fails in Gaza” (2024)

• International Crisis Group – “The limits of deterrence: Israel, Hamas and the cycle of escalation” (2023)