De wereldorde staat op scherp. Van de kust van Gaza tot de havens van Jemen, van Teheran tot Kiev, van Londen tot Beijing: een mozaïek van conflicten, deals, diplomatieke bluf en herbewapening kleurt het geopolitieke speelveld. Wat op het eerste gezicht gefragmenteerde crises lijken, blijkt een onderling verbonden krachtenveld waarin Amerika, Rusland, Iran, China en hun rivalen hun posities herschikken — vaak ten koste van internationale rechtsorde, soevereiniteit en democratische transparantie.

Israël, Gaza en de “Riviera van de toekomst”

In de Israëlische Knesset werd op 22 juli een controversiële bijeenkomst gehouden onder de titel: “The Riviera in Gaza: From Vision to Reality”. Extreemrechtse politici en activisten, waaronder Bezalel Smotrich en Daniella Weiss, bespraken plannen om Gaza te herbouwen — niet voor Palestijnen, maar voor Israëlische nederzettingen en luxe toerisme. Gaza als “Middellandse Rivièra”.

Dit plan is geen losstaande fantasie. Het past in bredere retoriek waarin de Palestijnse aanwezigheid in Gaza wordt voorgesteld als een obstakel voor “ontwikkeling”. De timing is wrang: Gaza ligt in puin, duizenden zijn gedood, honderdduizenden ontheemd. Plannen voor “herkolonisatie” — hoe visionair verpakt ook — zijn moreel failliet zolang ze over lijken lopen.

Houthi’s, sancties en Israëlische drones boven Jemen

De VS voerden deze maand nieuwe sancties in tegen Houthi-financiers in de VAE en Jemen, beschuldigd van oliehandel en witwaspraktijken ten bate van de door Iran gesteunde militie. Tegelijkertijd bevestigden Israëlische media dat de Israëlische luchtmacht — voor het eerst sinds mei — opnieuw luchtaanvallen uitvoerde op Houthi-doelwitten in Hodeidah. Defensieminister Israel Katz waarschuwde dat “Jemen hetzelfde lot wacht als Teheran” als de Houthi-aanvallen aanhouden.

Hier manifesteert zich de verdere militarisering van humanitaire rampgebieden. De Houthi’s — hoe problematisch ook — worden dekmantel voor grootschalige bombardementen, terwijl diplomatieke inspanningen amper zichtbaar zijn. De VS en Israël claimen zelfverdediging, maar het mandaat en de proportionaliteit blijven vaag.

Oekraïne: vrede, wapens en wankelende democratie

Oekraïne voert op meerdere fronten strijd: tegen Russische troepen, tegen bureaucratische vertraging in wapenleveranties, maar ook intern. Terwijl Kiev zich voorbereidt op een derde ronde vredesonderhandelingen in Istanbul, klinkt kritiek op president Zelensky’s toenemende machtsconcentratie. Een hoofdartikel van The Kyiv Independent waarschuwde zelfs voor “Russische stijl terugval”: censuur, ondermijning van anticorruptieorganen en gerechtelijke intimidatie van prominente activisten zoals Vitaliy Shabunin.

Tegelijk waarschuwt het Westen dat Oekraïne militair op het randje balanceert. De val van Pokrovsk — strategische steenkoolstad — is nabij. Oekraïense eenheden klampen zich vast terwijl Russische sabotagegroepen al stadsgevechten voeren. Amerikaanse wapenhulp — onder Trump’s nieuwe 50-dagenoffensief — moet nu letterlijk de tijd winnen voor diplomatie.

Maar hoe geloofwaardig is een vredesproces wanneer Oekraïense instellingen democratische checks verliezen en Moskou niets anders dan totale overgave eist?

Trump’s sancties en het globale schaakspel

President Trump koppelt sanctiestrategie aan militair-diplomatieke deadlines: Rusland heeft 50 dagen om te onderhandelen, anders volgen sancties op olie-exporten tot 100%. China wordt beschuldigd van het “subsidieren van doden op het slagveld” door Russische olie en technologie te blijven afnemen. Vietnam, een ogenschijnlijke Amerikaanse bondgenoot, doet ondertussen legeroefeningen met China — schouder aan schouder.

De geopolitieke les: allianties schuiven, belangen dicteren gedrag. Zelfs als ze formeel niet breken, ontstaan nieuwe knooppunten: Teheran en Moskou houden gezamenlijk marine-oefeningen; Iran en China verdiepen economische én strategische samenwerking; zelfs Europese landen twijfelen aan de richting van de Amerikaanse koers.

Lavrov riep Europa deze week zelfs openlijk op Trump’s “realistische Ruslandbenadering” te volgen — een signaal dat Moskou inzet op Europese verdeeldheid en sanctiemoeheid.

Kernwapens: de return van het ondenkbare

Voor het eerst sinds 2008 zijn Amerikaanse kernwapens terug op Britse bodem. De basis RAF Lakenheath is opnieuw bewapend met B61-12 nucleaire bommen, als onderdeel van NAVO’s vernieuwde “dual capable aircraft” strategie. De Britse RAF bestelt F‑35A’s — niet voor paradevluchten, maar voor een tactische kernrol.

Tegelijkertijd waarschuwt Trump voor nieuwe aanvallen op Iraanse nucleaire installaties. In juni voerde de VS al luchtaanvallen uit op Fordow, Natanz en Isfahan. Iran reageert met herstel van zijn luchtafweer en met de herstart van diplomatie met de E3 (VK, Frankrijk, Duitsland) in Istanbul.

We zien hier een terugkeer van nucleaire diplomatie aan de rand van de afgrond. Herbewapening, wederzijdse dreiging, instabiele leiders en krakende verdragen. De nucleaire paradox leeft: afschrikking is bedoeld om oorlog te voorkomen, maar wordt steeds vaker als pressiemiddel ingezet.

Conclusie: de 50 dagen van de waarheid

De komende 50 dagen zijn bepalend. Zal Rusland onderhandelen of verder aanvallen? Zullen de westerse wapenleveringen op tijd komen? Zal Iran de diplomatie weer omarmen of reageren met vergelding? En hoe houdt de liberale wereldorde stand wanneer macht, niet recht, steeds vaker leidraad wordt?

De wereld staat niet aan de vooravond van een Derde Wereldoorlog — maar wel aan de heronderhandeling van het post-WOII systeem. De inzet? Niet alleen grondgebied of regimes, maar de vraag of het internationaal recht, soevereiniteit en democratische controle over oorlog en vrede overeind blijven.

Bronnen

dit artikel is samengesteld uit meer dan 20 primaire en secundaire bronnen, inclusief Newsweek, Al Arabiya, Anadolu Agency, Kyiv Independent, Reuters, FT en officiële verklaringen van betrokken overheden. Alle inhoud is geverifieerd tot en met 22 juli 2025.