Inleiding: Vlammen in het Zand

De spanning in het Midden-Oosten bereikt opnieuw een kritiek punt. Terwijl Israël troepen herschikt van Gaza naar de Syrische grens, explodeert de situatie in het zuiden van Syrië. Sectaire strijd in de Druze-regio Suwayda, felle Israëlische luchtaanvallen, internationale veroordelingen, en een wankelende Israëlische regering vormen het decor. Ondertussen positioneert Iran zich strategisch en beklaagt Rusland zich over het westerse beleid richting Oekraïne.

Wat op het eerste gezicht losse gebeurtenissen lijken, blijkt bij nadere beschouwing onderdeel van een steeds complexer regionaal machtsspel. In dit artikel brengen we deze dynamiek in kaart — met oog voor nuance, machtsverschuivingen en diplomatieke valkuilen.

Israël opent een tweede front – van Gaza naar Syrië

De Israëlische Defensiemacht (IDF) heeft officieel bevestigd dat troepen uit Gaza worden verplaatst naar de noordgrens met Syrië. De aanleiding? Escalaties in de Syrische provincie Suwayda, waar gevechten tussen Druze-milities, Bedoeïenen en regeringsgezinde strijdkrachten uitmondden in honderden doden en een fragiele wapenstilstand.

Israël stelt dat het handelt uit “verantwoordelijkheid voor de veiligheid van de Druze-gemeenschap”, een minderheid met banden aan beide zijden van de grens. Tegelijk is er een geopolitiek belang: Suwayda ligt strategisch tussen Jordanië, Damascus en de Golanhoogten. De Israëlische luchtaanvallen richtten zich op Syrische militaire hoofdkwartieren, het ministerie van Defensie in Damascus en wapentransporten naar het zuiden.

Deze verplaatsing is geen geïsoleerde actie. Minister van Defensie Israel Katz sprak eerder van een “permanente militaire aanwezigheid” in Gaza, Libanon én Syrië. Israël bouwt de facto aan bufferzones, onder het mom van preventieve veiligheid. Wat Israël “verdediging” noemt, ziet de regio als agressie.

Syrië in Vuur en Vlam – Suwayda als barometer

De Druze-regio Suwayda is al jaren relatief stabiel gebleven in een verscheurd Syrië, maar is nu het epicentrum van nieuw geweld. De gevechten zijn begonnen na lokale conflicten over smokkel, milities en het falende bestuur van Damascus. Toen de Syrische regering voertuigen confisqueerde van Druze-activisten, sloeg de vlam in de pan.

Een wapenstilstand werd aangekondigd, maar hield nauwelijks stand. In reactie daarop bombardeerde Israël doelen in de regio. Volgens Al Mayadeen en andere lokale bronnen werden daarbij Syrische troepen, transportlijnen en militaire infrastructuur geraakt. Minstens één burger stierf, tientallen raakten gewond.

De vraag rijst: hoe ver gaat Israël? En: grijpt de internationale gemeenschap in?

Diplomatiek Wankel Evenwicht – Rubio spreekt, wereld reageert

Vanuit Washington kwam een opvallend geluid. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio verklaarde dat de VS “zeer bezorgd” is over Israëls luchtaanvallen in Syrië. Rubio benadrukte dat Washington in direct contact staat met Israël én Syrië en dat men wil dat het “vechten stopt”.

De VS bevindt zich in een spagaat: Israël is een bondgenoot, maar de Syrische escalatie dreigt bredere regionale stabiliteit te ondermijnen. Turkije, de EU en meerdere Arabische staten — waaronder Jordanië en Saoedi-Arabië — veroordeelden de Israëlische aanvallen scherp. De VN roept op tot respect voor Syrische soevereiniteit en bescherming van burgers.

De Israëlische regering lijkt zich daar weinig van aan te trekken. Maar intern rommelt het: premier Netanyahu verloor deze week zijn parlementaire meerderheid toen coalitiepartner Shas afhaakte. Terwijl zijn regering dreigt te vallen, voert hij een frontenoorlog in Gaza én Syrië.

Iran’s Strategische Zelfvertrouwen

Teheran kijkt toe — en handelt. In een toespraak zei Ayatollah Khamenei dat Iran beschikt over “krachtige strategische kaarten” en dat het land “overwinning” tegemoet gaat. Hij riep op tot juridische vervolging van Israël via internationale kanalen, maar benadrukte tegelijk dat Iran militair klaarstaat voor confrontatie.

Iran speelt op meerdere niveaus:

• Het steunt milities in Syrië en Irak die mogelijk als antwoord op Israël kunnen optreden.
• Het profileert zich diplomatiek als slachtoffer én strategische speler.
• Het betrekt China in gesprekken over nucleaire rechten.

Khamenei’s boodschap is helder: Iran voelt zich niet geïsoleerd, maar gesterkt.

Oekraïne – andere front, zelfde dynamiek

In de schaduw van het Midden-Oosten blijft ook de oorlog in Oekraïne een geopolitiek knooppunt. Het Kremlin roept het Westen op om “druk op Oekraïne uit te oefenen om te onderhandelen”, nadat Rusland zelf eerder een staakt-het-vurenvoorstel van Kiev afwees.

Woordvoerder Peskov stelt dat Oekraïne westerse steun interpreteert als “aanmoediging om de oorlog voort te zetten.” Dat Rusland zelf recent nieuwe aanvallen uitvoerde op Kharkiv en energie-infrastructuur laat hij achterwege.

Oekraïne wil onderhandelen, maar niet op Russische voorwaarden. Westerse landen lijken niet geneigd hun steun op te geven. De situatie zit muurvast, net als in het Midden-Oosten.

Slotbeschouwing: Vrede als Collaterale Schade?

Wat zich op verschillende plaatsen voltrekt — van Damascus tot Donbas — is geen reeks van losse brandhaarden. Het is een samenhangende geopolitieke crisis waarin staten bufferzones bouwen, bondgenootschappen onder druk staan, milities groeien en diplomatie lijdt onder militair realisme.

Israël voert oorlog in Syrië en Gaza, terwijl zijn regering op wankele benen staat.

Iran toont spierballen, maar blijft tactisch.

De VS balanceert tussen bondgenootschap en stabiliteit.

Rusland speelt de kaart van diplomatie na afwijzing van vrede.

En Oekraïne blijft alleen overeind dankzij Westerse vastberadenheid.

Het Westen, het Midden-Oosten en Eurazië zijn strategisch verknoopt. Wat nodig is? Internationale consistentie, diplomatieke moed en besef dat duurzame vrede zelden ontstaat uit een bom, maar bijna altijd uit een compromis.