Op 2 april 2025 kondigde voormalig president Donald Trump tijdens een theatrale toespraak in de Rose Garden een radicale economische koerswijziging aan. Met het uitroepen van “Liberation Day” voerde hij importheffingen in op bijna alle handelspartners van de Verenigde Staten. Tarieven van 10 tot wel 50% werden ingesteld, met als doel: het herstellen van de Amerikaanse industriële macht.

Maar deze maatregel – volgens Trump bedoeld als “economische bevrijding” – roept niet alleen politieke vragen op, maar ook grote economische zorgen. Wat betekent deze koerswijziging op de lange termijn? En welke gevolgen heeft dit beleid voor de rest van de wereld, waaronder Europa?

De Nieuwe Economische Orde van Trump

De kern van Trumps tariefbeleid is duidelijk: het economische speelveld hertekenen. De klassieke vrijemarkttheorieën, zoals die van Adam Smith, waarin landen zich specialiseren op basis van comparatief voordeel, worden ruw aan de kant geschoven. In plaats daarvan kiest Trump voor een moderne vorm van mercantilisme, waarin nationale productie, zelfvoorziening en handelsbalans centraal staan.

Hij benadert de economie als een onderneming: “Wat komt erin, wat gaat eruit?” Als de VS meer importeert dan exporteert, ziet Trump dat als verlies. Zijn antwoord: heffingen die buitenlandse producten zó duur maken, dat binnenlandse productie opnieuw aantrekkelijk wordt.

De Gevolgen voor de Verenigde Staten: Reconstructie of Recessie?

Hoewel het plan in eerste instantie klinkt als patriottisch en strategisch slim, luiden economen de noodklok:

• Prijsstijgingen voor consumenten:

Producten uit het buitenland worden duurder. Alles van elektronica tot medicijnen en auto’s stijgt in prijs.

• Risico op recessie:

JPMorgan voorspelt een economische krimp in het vierde kwartaal van 2025. De kans op een wereldwijde recessie wordt op 60% geschat.

• Verstoorde toeleveringsketens:

Amerikaanse bedrijven die afhankelijk zijn van buitenlandse onderdelen worden geraakt. Leveringen stagneren, productie vertraagt.

• Verlies van investeerdersvertrouwen:

De Amerikaanse beurs verloor direct na de aankondiging meer dan $6 biljoen aan marktwaarde.

Trump vergelijkt zijn beleid met een chemokuur: pijnlijk, maar bedoeld om de economie op lange termijn te genezen. Critici noemen het eerder een zelf toegebrachte wond.

Waarom Doet Trump Dit?

Achter dit beleid zit een duidelijke strategie:

1. Herstel van de Amerikaanse maakindustrie. Tarieven moeten ervoor zorgen dat productie weer in eigen land gebeurt.

2. Onafhankelijkheid van China. Volgens Trump misbruikt China al decennia het vrije handelssysteem door de yuan te manipuleren, te dumpen en technologie te stelen.

3. Populistische politiek. Hij spreekt hiermee zijn achterban aan: arbeiders, industriëlen, nationalisten – Amerikanen die zich verraden voelen door globalisering.

4. Een nieuwe wereldorde. Trump wil een systeem waarin de VS economisch zelfvoorzienend is, zonder afhankelijkheid van “vijandige mogendheden”.

En Wat Betekent Dit Voor Europa?

Voor Europa zijn de gevolgen minstens zo groot:

• Exportklap:

Met een heffing van 20% op EU-producten worden Europese exporteurs duurder en minder competitief op de Amerikaanse markt.

• Economische vertraging:

Duitsland, Nederland en Italië – landen die sterk leunen op export – dreigen getroffen te worden in groei en werkgelegenheid.

• Verstoorde ketens:

Europese bedrijven die produceren in of via Azië verliezen grip op logistiek en leveringszekerheid.

• Politieke wrijving:

De EU overweegt tegenmaatregelen, wat een trans-Atlantische handelsoorlog zou kunnen ontketenen.

• Strategische kwetsbaarheid:

Europa moet kiezen tussen economische samenwerking met China, of trouw blijven aan het westerse blok.

De grote vraag: gaat Europa meebewegen richting economische zelfbescherming, of blijft het vasthouden aan vrijhandel?

Een Historische Keerpunt?

De tarieven van Trump zijn meer dan alleen economische maatregel. Ze vormen een politieke ideologie. Ze markeren een breuk met dertig jaar globalisering, met vrijhandel als heilig dogma. Trump probeert niets minder dan de wereldorde te herschrijven – waarin elk land eerst voor zichzelf zorgt, en daarna pas samenwerkt.

Of deze koers op lange termijn leidt tot een sterkere, zelfvoorzienende Verenigde Staten of juist tot isolatie en economische verzwakking, is nog onzeker. Maar één ding is duidelijk:

De wereldhandel zoals we die kennen, staat op zijn kop.