Taiwanese Chips op het wereldschaakbord: Technologie en spanningen

Taiwan staat centraal in de wereldwijde chipindustrie, met een dominante positie in de productie van halfgeleiders die van cruciaal belang zijn voor moderne technologieën. Taiwanese bedrijven zoals TSMC beheersen meer dan de helft van de wereldmarkt voor halfgeleiderfoundry diensten, wat hen onmisbaar maakt voor de productie van geavanceerde chips gebruikt in alles van smartphones tot auto's en kritieke infrastructuur. Dit artikel onderzoekt de gevolgen van Taiwan's mogelijke hereniging met China, een scenario dat diepe zorgen zou kunnen wekken over de veiligheid van de toeleveringsketen, toegang tot geavanceerde technologieën en verhoogde geopolitieke spanningen. De huidige situatie benadrukt de noodzaak voor diversificatie in toeleveringsketens en het belang van het ontwikkelen van lokale capaciteiten in kritieke sectoren zoals de halfgeleiderindustrie, met name in een tijd waarin de Europese Unie streeft naar technologische zelfstandigheid en veiligheid.

Taiwan’s dominantie in de chipindustrie

Taiwan speelt een cruciale rol in de wereldwijde chipindustrie, vooral door zijn dominante positie in de productie van halfgeleiders. Taiwanese bedrijven zoals TSMC (Taiwan Semiconductor Manufacturing Company) zijn wereldleiders in de fabricage van geavanceerde chips die worden gebruikt in alles, van smartphones en computers tot auto's en kritieke infrastructuur. TSMC alleen al is verantwoordelijk voor meer dan 50% van de wereldwijde markt voor halfgeleiderfoundry diensten.

Een mogelijke hereniging of overname van Taiwan door China zou grote gevolgen kunnen hebben voor de wereldwijde chipindustrie. Dit zou leiden tot zorgen over de veiligheid van de toeleveringsketen, toegang tot geavanceerde technologieën, en geopolitieke spanningen, vooral gezien de huidige spanningen tussen China en veel westerse landen, waaronder de Verenigde Staten en Europese naties. Europese bedrijven zouden in het bijzonder kwetsbaar kunnen zijn als de chipindustrie wordt gesplitst of als er storingen optreden in de toeleveringsketen, gezien hun afhankelijkheid van Taiwanese chips voor een breed scala aan technologische producten. Deze bedrijven zouden zich geconfronteerd kunnen zien met hogere kosten, tekorten aan essentiële componenten en potentiële vertragingen in de productie, wat economische en operationele uitdagingen zou kunnen veroorzaken.

Deze situatie onderstreept de behoefte aan diversificatie in de toeleveringsketens en het belang van het ontwikkelen van lokale of regionale capaciteiten in kritieke sectoren zoals de halfgeleiderindustrie. Dit is ook een focuspunt voor de EU, die plannen heeft aangekondigd om haar eigen chipproductiecapaciteit te vergroten als onderdeel van een bredere strategie om technologische onafhankelijkheid en veiligheid te waarborgen.

De Chinese hegemonie

De opkomst van China als een mogelijke nieuwe hegemonie is een belangrijk thema in de internationale politiek, met name als uitdager van de huidige dominante positie van de Verenigde Staten. De kracht van Amerika strekt zich uit over verschillende domeinen, waaronder economisch, militair, cultureel, en technologisch. Amerika's rol als wereldleider wordt versterkt door zijn invloed in internationale instellingen, zijn vermogen om wereldwijde normen te vormen, en de breedte van zijn culturele uitvoer. China daarentegen heeft in de afgelopen decennia een snelle economische groei doorgemaakt, zijn militaire capaciteit aanzienlijk uitgebreid, en steeds actiever deelgenomen aan mondiale bestuursstructuren. China's Belt and Road Initiative is een voorbeeld van hoe het zijn economische macht gebruikt om invloed uit te breiden in Azië, Afrika, en daarbuiten.

De ideologische verschillen tussen de VS en China voegen een extra laag van complexiteit toe aan hun rivaliteit. Waar de VS democratie en liberale waarden promoten, handhaaft China een autoritair systeem dat nadruk legt op staatscontrole en politieke stabiliteit. De terugkeer van Donald Trump of een soortgelijke administratie zou ook de Amerikaanse buitenlandpolitiek kunnen beïnvloeden, vooral ten aanzien van China. Trump's beleid kenmerkte zich door een harde aanpak van China, inclusief handelstarieven en beperkingen op Chinese technologiebedrijven. Deze aanpak kan invloed hebben op de globale economische verhoudingen, vooral als het leidt tot een decoupling of verder scheiden van de Amerikaanse en Chinese economieën, wat aanzienlijke gevolgen kan hebben voor globale supply chains en economische stabiliteit.

Het is onduidelijk hoe deze dynamiek zich zal ontwikkelen, maar de relatie tussen China en de VS zal waarschijnlijk een centrale plaats blijven innemen in het mondiale geopolitieke landschap. Elk beleid dat deze landen kiezen zal diepgaande implicaties hebben, niet alleen voor hen zelf, maar ook voor de rest van de wereld.

Europa's verschuiving

De verschuiving van Europa's afhankelijkheid van de Amerikaanse hegemonie naar meer autonome strategieën, vooral op economisch gebied, is een toenemend punt van discussie. Europese landen en bedrijven erkennen dat ze niet eeuwig kunnen vertrouwen op Amerikaanse garanties, vooral gezien de veranderende geopolitieke dynamiek en Amerika's eigen binnenlandse en buitenlandse beleidsprioriteiten. Bedrijven zoals ASML in Nederland, een leider in de productie van geavanceerde halfgeleiderproductieapparatuur, spelen een cruciale rol in deze verandering. ASML is een van de weinige bedrijven ter wereld dat geavanceerde lithografiemachines kan produceren die essentieel zijn voor de fabricage van de nieuwste generatie halfgeleiders. Deze technologie is van groot strategisch belang, niet alleen voor Europa maar ook voor wereldwijde supply chains.

De toenemende pogingen van Europa om zijn eigen economische en technologische basis te versterken door samenwerking met andere grote economieën zoals China, stuiten echter op weerstand van de Verenigde Staten. De VS heeft zijn zorgen geuit over de veiligheidsrisico's en de mogelijke overdracht van gevoelige technologieën aan China. Dit heeft geleid tot spanningen, waarbij de VS druk heeft uitgeoefend op Nederland en andere bondgenoten om de export van bepaalde kritieke technologieën naar China te beperken. Dit dilemma toont aan hoe complex de internationale relaties zijn geworden, waarbij economische belangen vaak in conflict zijn met geopolitieke en veiligheidsstrategieën. Voor Europa betekent dit balanceren tussen het versterken van zijn economische onafhankelijkheid en het navigeren door de strategische belangen van zijn belangrijkste bondgenoot, de Verenigde Staten.

Europa’s potentie

De overgang naar een multipolaire wereldorde biedt Europa kansen om zijn relaties met opkomende economieën zoals India te diversifiëren. India, met zijn snelgroeiende economie en aanzienlijke bevolking, vertegenwoordigt een belangrijke markt en een strategische partner op meerdere fronten, waaronder handel, technologie en regionale veiligheid. Maar ook hierin zijn de spanning tussen morele en economische overwegingen in internationale relaties is niet nieuw. De Verenigde Staten gebruiken vaak het argument van mensenrechten om beleidsbeslissingen te rechtvaardigen die ook hun economische belangen dienen. Dit kan gezien worden in de manier waarop handelsbeleid soms wordt gevoerd onder het mom van het bevorderen van democratische waarden of het bekritiseren van mensenrechtenschendingen in andere landen. Europa staat dus voor de uitdaging om een evenwicht te vinden tussen het handhaven van zijn waarden en het nastreven van economische kansen. Dit vereist een zorgvuldige afweging van de betrekkingen met landen zoals India, waar kwesties rond democratie en mensenrechten prominent kunnen zijn. Het betekent ook dat Europa zijn eigen koers moet varen, soms in afwijking van Amerikaanse beleidslijnen, om zijn strategische en economische belangen te behartigen in een steeds meer verbonden maar complexe wereld. De discussie over mensenrechten en economische belangen is niet alleen een kwestie van morele overwegingen, maar ook een weerspiegeling van diepere geopolitieke strategieën.

Europa's streven om zijn potentieel te realiseren en een sterkere onafhankelijke positie in de wereldpolitiek te bewerkstelligen, brengt uitdagingen met zich mee, vooral gezien het risico dat dit een bedreiging kan vormen voor de Amerikaanse hegemonie. Europa's groeiende economische en politieke onafhankelijkheid kan spanningen veroorzaken binnen trans-Atlantische relaties, die traditioneel worden gedomineerd door Amerikaanse invloed. Europa verkent relaties met opkomende machten zoals India en China, wat kan leiden tot conflicten met de VS, vooral rond handelsbeleid en technologieoverdracht. De roep om een meer geïntegreerde Europese defensiecapaciteit, onafhankelijk van de NAVO, kan worden gezien als een poging om minder afhankelijk te zijn van Amerikaanse militaire steun. Initiatieven zoals de European Battery Alliance en de European Cloud Initiative zijn voorbeelden van hoe Europa zijn eigen technologische en industriële basis probeert te versterken, wat zou kunnen botsen met Amerikaanse economische belangen. De VS kan reageren door druk uit te oefenen via handelsbeperkingen of diplomatieke middelen om zijn belangen te beschermen. Er kunnen nieuwe onderhandelingen of verdragen nodig zijn om deze nieuwe dynamiek te beheren en conflicten te voorkomen.

Europa’s strategie zal een zorgvuldige balans vereisen tussen het behouden van de trans-Atlantische alliantie en het nastreven van grotere geopolitieke en economische autonomie. Dit proces zal waarschijnlijk complex en vol uitdagingen zijn, maar ook vol kansen om Europa's rol op het wereldtoneel te herdefiniëren.