De Veranderende Wereldorde

De Veranderende Wereldorde

De wereld is getuige van een verschuiving in de geopolitieke machtsbalans. De opkomst van de BRICS-landen (Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika) heeft geleid tot speculaties over een multipolaire wereldorde die minder afhankelijk is van traditionele westerse machten en de Amerikaanse dollar. Deze landen streven naar meer autonomie in hun economische en politieke beslissingen, wat kan leiden tot een herstructurering van internationale allianties en handelsrelaties. De BRICS-landen streven naar een grotere economische onafhankelijkheid en willen minder afhankelijk zijn van de petrodollar, de wereldvaluta voor de handel in olie die voornamelijk in Amerikaanse dollars wordt uitgevoerd. Dit streven is deels ingegeven door de wens om meer controle te hebben over hun eigen economieën en om een tegenwicht te bieden aan de dominantie van het Westen, met name de Verenigde Staten.

Waarom willen BRICS-landen af van de petrodollar?

1. Economische autonomie: Door minder afhankelijk te zijn van de Amerikaanse dollar, hopen de BRICS-landen hun eigen economische beleid te kunnen voeren zonder de invloed van externe schommelingen in de waarde van de dollar.
2. Diversificatie van valutareserves: De BRICS-landen willen hun valutareserves diversifiëren om het risico van een op de dollar gebaseerde economie te verminderen.
3. Politieke onafhankelijkheid: Het verminderen van de afhankelijkheid van de petrodollar kan ook worden gezien als een politieke zet om meer onafhankelijkheid van het Westen te verkrijgen.
4. Ontwikkeling van lokale markten: Door lokale munten te promoten en te gebruiken voor handel, kunnen de BRICS-landen hun eigen financiële markten versterken en de regionale economische integratie bevorderen.

Deze landen onderzoeken ook de mogelijkheid om een eigen munteenheid te lanceren en een alternatief betaalsysteem te ontwikkelen, wat zou kunnen leiden tot een verschuiving weg van het SWIFT-systeem dat door westerse landen en financiële instellingen is opgezet. Dit zou een belangrijke stap kunnen zijn in het creëren van een multipolaire wereldorde waarin de BRICS-landen een prominentere rol spelen

De BRICS-landen, bestaande dus uit Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika, hebben zich verenigd met het doel om een alternatief te bieden voor de traditionele westerse economische en politieke invloed. Deze landen hebben vergelijkbare ervaringen met betrekking tot hun economische ontwikkeling en delen een gemeenschappelijke wens om hun invloed op het wereldtoneel te vergroten.

Historie van BRICS De term “BRIC” werd in 2001 geïntroduceerd door Jim O’Neill van Goldman Sachs, die voorspelde dat deze opkomende economieën een dominante rol zouden spelen in de wereldwijde economie. Zuid-Afrika voegde zich later bij de groep, waardoor het BRICS werd. De eerste formele bijeenkomst van de BRIC-landen vond plaats in 2009, en sindsdien hebben ze jaarlijkse topbijeenkomsten gehouden om hun samenwerking te versterken

Gedeelde Frustratie

De gedeelde frustratie van de BRICS-landen ten aanzien van de Wereldbank en het IMF komt voort uit een aantal kernpunten die de economische en politieke autonomie van deze landen beïnvloeden:

1. Strenge Voorwaarden: De Wereldbank en het IMF staan bekend om hun strenge voorwaarden bij het verstrekken van leningen. Deze voorwaarden kunnen eisen omvatten zoals structurele aanpassingen in de economie, privatisering van staatsbedrijven, en bezuinigingen op overheidsuitgaven. Dergelijke maatregelen kunnen op korte termijn pijnlijk zijn voor de bevolking en worden vaak gezien als een inmenging in de binnenlandse aangelegenheden van een soeverein land.
2. Economische Invloed: De BRICS-landen ervaren dat de invloed van de Wereldbank en het IMF een verlengstuk is van de economische belangen van de westerse landen, met name de Verenigde Staten. Dit kan leiden tot een perceptie van onevenwichtige invloed waarbij de belangen van de lenende landen niet altijd voorop staan.
3. Alternatieve Ontwikkelingsmodellen: De BRICS-landen zoeken naar alternatieve ontwikkelingsmodellen die beter aansluiten bij hun eigen economische en sociale beleid. Ze streven naar modellen die meer ruimte laten voor staatsinterventie en die de nadruk leggen op economische groei en armoedebestrijding.
4. Zoektocht naar Gelijkheid: Er is een streven naar een meer gelijkwaardige stem in internationale financiële instellingen. De huidige structuur geeft de westerse landen een grotere stem, wat resulteert in een ongelijke machtsverdeling. De BRICS-landen willen dat hun stem en belangen evenredig worden vertegenwoordigd.

Deze punten van frustratie hebben geleid tot de oprichting van alternatieve instellingen zoals de New Development Bank (NDB) door de BRICS-landen, die bedoeld is om de financiering van infrastructuur en duurzame ontwikkelingsprojecten in de BRICS-landen en andere opkomende economieën te ondersteunen zonder de strenge voorwaarden die door de Wereldbank en het IMF worden opgelegd.

De BRICS-landen streven naar meer politieke onafhankelijkheid om verschillende redenen, die voortkomen uit hun wens om een grotere rol te spelen op het wereldtoneel en om hun nationale belangen beter te kunnen behartigen zonder de beperkingen die gepaard gaan met de afhankelijkheid van het Westen en de petrodollar.

Redenen voor Politieke Onafhankelijkheid

1. Diversificatie van Allianties: Door politieke onafhankelijkheid te vergroten, kunnen de BRICS-landen hun internationale allianties diversifiëren en nieuwe partnerschappen aangaan die beter aansluiten bij hun eigen strategische belangen.
2. Eigen Economische Agenda: Met meer politieke onafhankelijkheid kunnen de BRICS-landen een economische agenda voeren die is afgestemd op hun eigen ontwikkelingsdoelen en niet op die van westerse landen.
3. Invloed op Internationale Instellingen: De BRICS-landen willen hun invloed in internationale instellingen vergroten en streven naar een herziening van de bestaande wereldorde, waarbij ze pleiten voor een eerlijkere vertegenwoordiging en besluitvorming.
4. Strategische Autonomie: Politieke onafhankelijkheid stelt de BRICS-landen in staat om strategische beslissingen te nemen die hun eigen veiligheidsbelangen dienen, zonder druk of inmenging van buitenaf.

Deze landen zien de afhankelijkheid van de petrodollar als een beperking die hun vermogen om onafhankelijk te handelen inperkt. Door zich los te maken van de petrodollar, hopen ze een grotere mate van soevereiniteit en zelfbeschikking te bereiken. Dit streven naar politieke onafhankelijkheid is ook een reactie op de mondiale machtsverschuivingen en de opkomst van nieuwe economische centra buiten het traditionele Westen.

Regionale spanningen

De regionale spanningen en de Amerikaanse pogingen om hun hegemonie te behouden, zijn complexe kwesties die diep geworteld zijn in de geschiedenis en de huidige geopolitieke dynamiek. 

Oplopende Spanningen:

De oplopende spanningen in regio’s zoals Oekraïne, Taiwan en het Midden-Oosten kunnen worden toegeschreven aan een combinatie van historische conflicten, territoriale geschillen, en de strijd om invloedssferen. De situatie in Oekraïne, bijvoorbeeld, is niet alleen een conflict tussen twee landen maar ook een strijdpunt in de bredere machtsstrijd tussen Rusland en het Westen. In Taiwan spelen de ambities van China om zijn invloed uit te breiden en de wens van de Verenigde Staten om hun strategische positie in Azië te behouden, een rol in de toenemende spanningen.

Amerikaanse Hegemonie: De Verenigde Staten hebben sinds de 20e eeuw een dominante positie in de wereld ingenomen, zowel economisch als militair. Deze hegemonie is gebaseerd op een combinatie van factoren, waaronder de grootte van de economie, militaire capaciteiten, technologische vooruitgang en culturele invloed. De VS hebben hun positie gebruikt om een liberaal-democratische wereldorde te bevorderen en hun belangen te beschermen. Echter, met de opkomst van andere grootmachten zoals China en Rusland, wordt de Amerikaanse hegemonie uitgedaagd.

Behoud van Hegemonie: Om hun positie als nummer één wereldmacht te behouden, hebben de Verenigde Staten verschillende strategieën toegepast, waaronder diplomatieke inspanningen, economische sancties, militaire aanwezigheid en allianties met andere landen. De recente focus op de Indo-Pacific regio en de spanningen met China over Taiwan zijn voorbeelden van hoe de VS hun invloed proberen te behouden in een snel veranderende wereld.

Het is duidelijk dat de wereld een periode van transitie doormaakt, waarbij de traditionele machtsstructuren worden uitgedaagd en nieuwe machtscentra ontstaan. Dit proces gaat gepaard met onzekerheid en kan leiden tot instabiliteit en conflicten. Het is daarom van cruciaal belang dat landen samenwerken om vreedzame oplossingen te vinden en een stabiele internationale orde te handhaven.

Conclusie

Het leren van de geschiedenis is essentieel omdat het ons inzicht geeft in de huidige wereld en ons helpt om toekomstige uitdagingen beter te begrijpen en aan te pakken. Hier zijn enkele redenen waarom het belangrijk is:

1. Herhaling van Patronen: Geschiedenis heeft de neiging zich te herhalen. Door historische gebeurtenissen te bestuderen, kunnen we patronen herkennen die ons kunnen helpen om huidige conflicten beter te begrijpen en mogelijk te voorspellen hoe vergelijkbare situaties zich in de toekomst kunnen ontwikkelen.
2. Begrip van Oorzaken en Gevolgen: Het bestuderen van de geschiedenis stelt ons in staat om de oorzaken en gevolgen van gebeurtenissen te begrijpen. Dit kan ons helpen om de complexiteit van geopolitieke kwesties te ontrafelen en meer geïnformeerde beslissingen te nemen.
3. Leren van Fouten: Door terug te kijken naar het verleden, kunnen we leren van de fouten die zijn gemaakt. Dit kan ons helpen om betere keuzes te maken en te voorkomen dat we dezelfde fouten herhalen.
4. Inspiratie en Vooruitgang: Geschiedenis biedt ook voorbeelden van succesvolle strategieën en oplossingen die in het verleden zijn toegepast. Deze kunnen als inspiratie dienen voor het oplossen van hedendaagse problemen.
5. Culturele Identiteit en Verbondenheid: Geschiedenis draagt bij aan ons begrip van culturele identiteit en verbondenheid. Het helpt ons om onze plaats in de wereld te begrijpen en hoe onze acties invloed hebben op anderen.
6. Voorbereiding op de Toekomst: Door te leren van de geschiedenis, kunnen we ons beter voorbereiden op de toekomst. Het stelt ons in staat om trends te identificeren en proactief te handelen in plaats van reactief.

Het is dus niet alleen belangrijk om te kijken naar wat er nu gebeurt, maar ook om te begrijpen hoe we hier zijn gekomen en waar we naartoe willen. Dit vereist een bewustzijn van zowel het verleden als de toekomstige richting die we als samenleving willen inslaan. Het stellen van de vraag “waar willen we naartoe?” is cruciaal omdat het ons dwingt om na te denken over de soort wereld die we willen creëren en de waarden die we willen bevorderen. Dit kan ons helpen om een meer vreedzame, rechtvaardige en duurzame wereld te bouwen voor toekomstige generaties.